Leiderschap en overgave

Leiderschap en overgave
Auteur: Arlette Bout

Overgave is een van de moeilijkste bewegingen die je als mens en dus als leider maakt. Als ik je vraag om te vertellen wat ‘overgave’ bij je oproept, wat vertel je mij dan? Het is steeds weer bijzonder om die vraag te onderzoeken. Bij de een heeft het woord een negatieve associatie. Dan komen er woorden als opgeven, verliezen en de vijand laten winnen naar voren. Bij de ander komen woorden als loslaten, ontspannen en vertrouwen naar voren. Het is maar net hoe je er naar kijkt, of wat je ervaring is en wat je in de loop van je leven erover hebt meegekregen.

Laat ik mij in deze blog beperken tot leiderschap en overgave. Want er is ook op persoonlijk vlak zo ontzettend veel over te onderzoeken en vertellen.

Competentie “Inzet voor de groei van mensen”

Bij dienend leiderschap komt overgave als mindset en handelen terug in een aantal competenties. Bij de competentie “inzet voor de groei van mensen” bijvoorbeeld. In de gesprekken met je mensen, je collega’s en je peers. In hoeverre ben jij degene die bepaalt of, hoe en wanneer iemand zich ontwikkelt en groeit? Moet jouw medewerker of teamlid op commando ontwikkelen en groeien? En geef jij het tempo aan? Of kijk je echt en luister je echt naar degene met wie jij in gesprek bent? Kun je zien of hij of zij toe is aan een volgende stap en hoe laat je iemand bepalen om die stap te zetten?

In deze context wordt vaak de relatie gelegd met de vlinder die uit de cocon komt. Als je denkt dat je de ander helpt door hem of haar eruit te trekken of een zetje te geven (dan gaat het sneller voor hem of haar) dan kun je iemand voor lange tijd beschadigen. De vraag is of je werkelijk die ander wilde helpen of kon jij het niet aanzien dat die ander nog aan het worstelen was, of had jij zelf last van druk van jouw leidinggevende dat het tempo omhoog moet want de resultaten etc..

Het patroon doorbreken

Je overgeven aan die ander betekent dat je kijkt, luistert, voelt hoe het echt is met die ander. Dat je volledige en onvoorwaardelijke aandacht geeft aan die ander en erachter probeert te komen waar iemands eigen wens en verlangen zit. Je zou zo maar te weten kunnen komen dat iemand talenten op een heel ander vlak heeft liggen die ook in jouw organisatie nodig zijn maar waar je nog geen gezicht bij had wie die taken op zich zou kunnen nemen. Het is maar een (praktijk) voorbeeld.

Ook bij luisteren komt overgave om de hoek kijken. Hoe vaak maak jij mee dat je iets vertelt aan een ander en dat je het gevoel bekruipt dat die ander je niet echt hoort? Er niet bij is met zijn of haar aandacht? Die ander kan zich in dat gesprek niet aan jou overgeven.

De waarde van je overgeven aan die ander in een gesprek betekent je oordeel uitstellen, je beelden over die ander loslaten, je mond houden en echt stil zijn (en niet alleen beleefd laten uitpraten) en proberen te begrijpen en te voelen wat die ander tussen de gesproken woorden door echt bedoelt. Als je dat kunt (en dat is te leren!), dan draag je bij aan de erkenning van die ander. Er komt een helingsproces op gang. Zonder dat je je ervan bewust bent kan het zomaar zijn dat jij als leidinggevende het bestaande patroon van die ander doorbreekt. En dat ook hij of zij een ander gedrag kan gaan laten zien. Dat is wat ik bedoel met een helingsproces.

Competentie “Conceptualiseren”

Een andere competentie waarbij overgave van belang is, is bij ‘conceptualiseren’. Nu zul je denken ‘hoe dan?’. Bij conceptualiseren gaat het over je grootse dromen over je organisatie, je team etc. Waar droom jij als leider van als het gaat over waar jij met jouw organisatie een bijdrage aan wilt leveren? Niet aan je eigen bankrekening, maar waar de wereld, je klanten, je leveranciers, je eigen mensen baat bij hebben. Waar zij gelukkiger van kunnen worden, waar zij meer vrijheid kunnen ervaren en echte verbindingen.

Het gaat dus niet over korte termijn doelen of doelstellingen. Dit gaat over het hebben van een lange termijnvisie. Iets wat bij veel managers en in de politiek nogal eens ontbreekt. Een lange termijnvisie vraagt loslaten van de dagelijkse problemen en uitdagingen, je hoofd leeg maken en weer durven dromen. En zoals Paul de Blot eerder al zei: daar waar je dromen zijn, daar zit je leiderschap. Want om je dromen waar te maken zul je keuzes moeten durven maken. Dat kan betekenen dat je weggaat bij je huidige werkgever om voor jezelf te beginnen bijvoorbeeld. Je geeft je dan over aan onzekerheid en aan je eigen zelfvertrouwen. Of je verlaat je huidige relatie thuis. Omdat je erachter bent gekomen dat jullie elkaar niet gelukkig maken of om de verkeerde redenen bij elkaar blijven.

Een groots leider

Voor overgave is dus moed nodig. En moedig zijn is nu typisch een karaktertrek van een groots leider. Grootse leiders zijn niet persé wereldleiders. Het zijn de mensen om je heen die leiderschap tonen, persoonlijk leiderschap én organisatie- of teamleiderschap. Moed betekent niet dat je niet bang meer bent. Het betekent dat je bang bent en toch die stap zet. Dat je door je angsten heen ademt, met je aandacht in het hier en nu blijft en de spanning uit je lijf ademt. Tijd nemen om te vertragen en goed te voelen en dan die stap zetten. Vanuit het onvoorwaardelijke vertrouwen dat je dromen verwezenlijkt gaan worden, gewoon om dat jij met de juiste intenties van waarde wilt zijn voor die ander.

Ik heb al eerder gezegd: dienend leiderschap is beslist niet voor watjes.

Nu ik mijn eigen blog teruglees valt mij op dat overgave en je leren overgeven aan jezelf, je echte kern als mens en dus direct als leidinggevende een cruciaal en kenmerkend onderwerp is in onze tiendaagse Servant Leadership Practitioner.

Ben je nieuwsgierig geworden of de SLP ook voor jouw leiderschap de U-turn kan betekenen? Bel mij dan of mail mij.

Beluister de Podcast ‘Servant Leadership in 15 minuten’

Beluister ook onze Podcast over Leiderschap en Overgave via Apple iTunes, Spotify of Google Podcast of direct hieronder. Vergeet je niet te abonneren want er komen snel meer afleveringen online met boeiende gesprekken en interessante gasten.

P.S. Download de gratis online groeigids “Ontdek de dienende leider in jezelf” en start vandaag zelf nog.

Share

Misschien ook interessant